Öz Şefkat Nedir? Nasıl Gelişir?
Öz şefkat; kişinin kendi kusur ya da hatalarına karşı eleştirel olmaktan ziyade, kendine anlayışlı ve destekleyici biçimde yaklaşması, kendi anlaması ve kabul etmesi olarak tanımlanabilir. Öz şefkat sayesinde kişi, kendisi ile barışık bir ilişki kurabilir.
Öz şefkat açısından eksiklik yaşayan bireyler kendilerine karşı acımasız, yargılayıcı, eleştiel bir tutum içerisindedir. Öz şefkat eksikliği yaşayan bireyler başkalarına yönelik gösterdikleri anlayışı kendileri için gösteremezler. Bu nedenle özşefkate sahip olup olmadığımızı anlamanın en iyi yolu; hedeflerimize ulaşamadığımızda, başarısızlığımızda ya da yaşadığımız zor bir durumda kendimize karşı nasıl bir tutum içerisindeyiz bunu anlamaya çalışmaktır.
Öz Şefkatin Bileşenleri
Öz şefkatin üç bileşeni bulunmaktadır;
Öz nezaket; Kişinin kendisine karşı nazik olması öz şefkatin temel bileşenlerinden biridir. Öz nezaket; kişinin kendisine gösterdiği anlayış ve merhametle ilgilidir. Yakın bir arkadaşınızın bir hata yaptığını veya bir işte başarısız olduğunu düşünün. Böyle bir durumda onu eleştirir ya da yargılar mısınız yoksa ona destek olabilmek için çaba mı gösterirsiniz? Şimdi aynı durumu kendiniz için düşünün. Öz nezaket; kişinin kendisine yakın bir arkadaşı gibi yaklaşması anlamına gelir.
Ortak İnsanlık Duygusu; kişinin yaşadığı zorlukların, hataların ya da başa çıkmakta zorlandığı acıların insan deneyiminin ortak bir parçası olduğunu söyler. Bu bileşen, özellikle kişinin kendisini yalnız hissettiği ve “neden beni”i sorguladığı anlarda aslında diğer insanların da benzer duygular, zorluklar yaşadığını fark etmesinde faydalı olur.
Bilinçli Farkındalık; Kişinin hissettiği duyguları, kendi düşüncelerini fark etmesi ve bunlara karşı açık olması anlamına gelmektedir. Bilinçli farkındalığa sahip kişiler, stres yaratan zorlayıcı bir durum ile karşılaştıklarında kendilerinde olan duyguyu fark ederler ve böylece otomatik tepkiler vermek yerine, sağlıklı davranışlar sergilerler.
Öz Şefkat Nasıl Gelişir?
1. İlk adım olarak kendinize yönelik farkındalık oluşturun. Kendiniz için oluşturduğunuz eleştirel düşünceleri, olumsuz tutumları fark edin.
2. Bu düşüncelerin nereden geldiğini, kendinize yönelik neden böyle düşündüğünüzü anlamak için çaba gösterin.
3. Mükemmelliyetçi tutumunuzu azaltmak için çaba gösterin ve herkes gibi sizin de eksik ve hatalarınız olabileceğini kabul edin.
4. Kendi ihtiyaçlarınızı, önceliklerinizi belirleyin, bir başkasını memnun etmek için yaptığınız davranışlardan vazgeçmeye çalışın, sınırlarınızı belirleyin.
5. İhtiyaç duyduğunuzda dinlenmek, sağlıklı beslenmek, hareket etmek, sizi mutlu eden aktivitelere yönelmek gibi size iyi gelebilecek şeylere odaklanın.
6. Kendinize yönelik pratikler yapın. Nefes ve gevşeme egzersizleri, mindfulnness, meditasyon, günlük tutma gibi anda kalmanıza yardımcı olabilecek egzersizlerden faydalanın.