Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Nedir? Nasıl Başa Çıkılabilir?

Obsesyon; Kişinin zihninde zorlayıcı ve istenmeyen biçimde tekrar eden düşünce ve fikirlerdir.

Kompulsiyon ise; Obsesyonun yarattığı yoğun sıkıntı veren düşüncelerden uzaklaşmak için yaptığı ya da yapmak zorunda hissettiği tekrarlayıcı davranış ve zihinsel eylemler olarak tanımlanabilir. Kompulsiyonun amacı; kişinin hissettiği bu huzursuzluğu önlemek ya da azaltmaktır.

En Sık Görülen Obsesyonlar;

-Kirlenme

-Bulaşma

-Başkasına zarar vermekten korkma

-Hastalık/Ölüm ile ilgili korkular

-Cinsel ve dini temalı obsesyonlar

-Düzen, simetri obsesyonları

-Hata yapmaktan korkma

En Sık Görülen Kompulsiyonlar;

-Temizlenme/Yıkanma

-Kontrol etme

-Tekrarlama

-Sıralama/Düzenleme

-Sayma

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Belirtileri Nelerdir?

Kişilerde istemsiz, otomatik biçimde oluşan düşünceler nedeniyle huzursuzluk, kaygı durumu hakimdir. Kişi, kendisini rahatsız eden bu düşüncelerden kurtulabilmek için ocağı, kilitleri kontrol etme, el sıkışmaktan kaçınma, biriktirme, davranışları belirli bir sayıda ve sırada yapma, belirli kelimeleri ve cümleleri tekrar etme, sayı sayma gibi davranışlarda bulunur.

Obsesif Kompulsif Bozukluğun Nedenleri Nelerdir?

Obsesif Kompulsif Bozukluğun nedeni kesin olarak bilinmese de genetik, çevresel ve biyolojik faktörlerin etkili olduğu bilinmektedir. Yapılan araştırmalar OKB’li kişilerin serotonin seviyesinin farklı olduğunu göstermektedir. OKB’ye sahip bireylerin serotonin seviyesi bu rahatsızlığa sahip olmayan bireylerin serotonin seviyesinden düşük olarak bulunmuştur.

Kişinin aile öyküsünde OKB’nin varlığı, kişinin yaşamındaki ani değişimler, taciz, sevilen birinin kaybı, doğal afetler gibi travmatik olaylar, okul/iş değişimi, taşınma, çocuk sahibi olma, hastalık gibi çeşitli stres faktörleri, kişinin çevresinde OKB’ye sahip bireylerin varlığı ve kişinin bu bireyleri model alması, kişinin kaygıya yatkın bir yapıda oluşu OKB’nin oluşumu ve gelişimine neden olabilmektedir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Nasıl Tedavi Edilir?

Obsesif Kompulsif Bozukluk tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır ve tedavi biçimi kişiye göre şekillendirilir. Tedavide yoğun olarak Bilişsel Davranışçı Terapi ve ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Bazen yalnızca terapi desteği ile çalışılırken kişinin ihtiyacına bağlı olarak ilaç+psikoterapi şeklinde de çalışılmaktadır.

Tedavide amaç; kişinin obsesif düşüncelerine ve kompulsif davranışlarına yönelik farkındalık kazanmasını sağlamaktır. Çünkü; Obsesif Kompulsif Bozukluğa sahip bireylerin birçoğu; otomatik gerçekleşen bu düşünceleri ve bu düşüncelerin yol açtığı tekrarlayıcı davranışları “yapılması gerekli” olarak algılarlar ve bunu bir rahatsızlık olarak görmezler.

Uygulanan bilişsel davranışçı terapi, kişiye özel olarak planlanır ve kişinin yapmış olduğu tekrarlayıcı davranışları gerçekleştirmesi önlenerek korkusu ile yüzleşmesi sağlanır. Böylece kişi; zihninde oluşturduğu felaket senaryosunun gerçekleşmediğini görür. Bu sayede kişi, obsesyonlarıyla başa çıkabildiğini fark eder ve kompulsif davranışlarında azalma görülür.